Pośrednicząca rola GWMR była wyraźniejsza u dzieci z ADHD w porównaniu z neurotypowymi rówieśnikami. Wcześniejsze odkrycia wykazały, że młodzi dorośli z wyższym BMI wykazują różne nieprawidłowości w mózgu, w tym zwiększoną mielinizację wewnątrzkorową w regionach zaangażowanych w przetwarzanie somatosensoryczne i kontrolę hamującą (Dong i in., 2021). Rozszerzamy te ustalenia, pokazując, że niski GWMR w lewym IFC, obustronnym ACC, MCC i wyspie częściowo odpowiadał za upośledzoną kontrolę interferencji u dzieci z ADHD. Może to wynikać z konsekwencji nieprawidłowości strukturalnych dla podstawowych funkcji mózgu. IFC, ACC i MCC stanowią część poznawczej sieci kontrolnej i są rekrutowane w obliczu wymagań hamujących (Niendam i in., 2012). Dowody z obrazowania źródłowego sugerują, że w szczególności ACC przyczynia się do wydajności behawioralnej w zadaniu Flankera poprzez swoją rolę w monitorowaniu i wykrywaniu konfliktów wywołanych przez nieprzystające bodźce (Siemann i in., 2016). Jednak pośredniczący efekt GWMR może rozciągać się na inne funkcje poznawcze, biorąc pod uwagę, że ACC zaproponowano optymalizację alokacji kontroli poznawczej w oparciu o ocenę ogólnej oczekiwanej wartości kontroli (Shenhav i in., 2016). Wyspa charakteryzuje się niezależną od zadania hiperaktywacją, która często rozszerza się do ACC i prawdopodobnie odzwierciedla autonomiczną odpowiedź układu nerwowego na wyzwanie poznawcze (Gasquoine, 2014).

Niski GWMR, który znaleźliśmy u dzieci z ADHD, odzwierciedla bardziej podobną intensywność sygnału istoty szarej i białej. Podobny wzorzec stwierdzono w korze przed- i postcentralnej, a także w częściach kory czołowej u dzieci wykazujących problemy psychiczne i niskie zdolności poznawcze (Norbom i in., 2019). Indywidualne różnice w psychopatologii mogą być wrażliwe na GWMR, ponieważ jest odwrotnie proporcjonalny do wewnątrzkorowej mieliny i zawartości wody na bazie mieliny odpowiednio na obrazach T1 i T2. Wyższe kory asocjacyjne są mniej zmielinizowane w porównaniu z pierwotnymi korami asocjacyjnymi (Glasser i in., 2013). Badania śledzące GWMR w różnym wieku wykazały, że trwa mielinizacja wewnątrzkorowa, która rozciąga się poza okres dojrzewania (Grydeland i in., 2013), z przedłużającym się spadkiem GWMR w korze asocjacyjnej, w szczególności charakteryzującym normalne strukturalne dojrzewanie mózgu (Lewis i in., 2018; Westlye i in., 2010). Niski GWMR w IFC i IPL wskazuje na nietypowo wysoką mielinizację wewnątrzkorową u dzieci z ADHD. Regionalna specyfika i kierunek współczynników sprawiają, że efekt nadrabiania zaległości jest prawdopodobny, ale kontrola zakłóceń nadal różniła się między grupami w okresie obserwacji. Jest to dodatkowo poparte wynikami stosunku T1/T2 wskazującymi na wzrost mielinizacji wewnątrzkorowej wraz z wiekiem, ale odwrotny związek z ogólnymi zdolnościami poznawczymi w regionach, w tym w korze czołowej i ciemieniowej (Norbom i in., 2020).

Nietypowo wysoki poziom mieliny wewnątrzkorowej może powodować szkodliwy wpływ na sprawność poznawczą ze względu na jej zdolność do hamowania tworzenia synaps i zmniejszania plastyczności neuronów (Snaidero i Simons, 2017). Ponadto deficyty w kontroli zakłóceń mogą być również związane ze zmienioną aktywnością sieci, biorąc pod uwagę, że łączność funkcjonalna jest wyższa między obszarami o podobnych wewnątrzkorowych poziomach mieliny (Huntenburg i in., 2017). Dzieci z ADHD wykazywały niski GWMR w IFC i IPL, ale niski GWMR jest oczekiwany tylko dla pierwotnej kory asocjacyjnej w tej grupie wiekowej (Glasser i in., 2013) Związek między aktywnością sieci a podobną mielinizacją wewnątrzkorową może częściowo wyjaśniać profile nadmiernej łączności związanej z ADHD podczas zadania Flankera (Michelini i in., 2019).

Roscoe Brady (2020) poinformował w "Połączenia móżdżkowo-korowe są powiązane z poznaniem społecznym transdiagnostycznie", że zaburzenia psychotyczne charakteryzują się upośledzeniem społecznych procesów poznawczych, co wiąże się z gorszym funkcjonowaniem społeczności. W badaniu zbadano związek między łącznością mózgową a poznaniem społecznym u osób z zaburzeniami psychotycznymi i neurotypowymi osobami z grupy kontrolnej. Wyniki pokazały, że funkcjonalna łączność między lewym płatem ciemieniowym a innymi regionami sieci trybu domyślnego, w tym móżdżkiem, była dodatnio skorelowana ze społecznymi zdolnościami poznawczymi. Zależność tę zaobserwowano zarówno u uczestników neurotypowych, jak i u osób z zaburzeniami psychotycznymi. Odkrycia sugerują, że łączność móżdżkowo-ciemieniowa może być potencjalnym celem terapeutycznym dla poprawy poznania społecznego.