Ισχυριζόμαστε, δηλαδή, ότι ηαντιβενιζελική κυβέρνηση δεν αποφάσισε την προέλαση προς τοΑφιόν και προς την Άγκυρα μόνον για αμιγώς στρατιωτικούςλόγους. Την αποφάσισε και για να αποκαταστήσει με τηστρατιωτική της ισχύ το διεθνές μέτωπο, του οποίου η ίδια με τιςαποφάσεις της είχε διευκολύνει (αν όχι και προκαλέσει) τηδιάλυση. Για να εξαναγκάσει τους πρώην συμμάχους να τηνπάρουν στα σοβαρά. Ήταν αδιέξοδη στρατηγική. Και έστω καιαπαντώντας σε υποθετική ερώτηση, τολμούμε να το πούμε: οΒενιζέλος δεν θα το έκανε ποτέ.

Οι αντιβενιζελικοί ηγέτες δεν είχαν αυτόν τον σκληρό ρεαλισμό.Ήταν και συναισθηματικοί και ιδεαλιστές. Για τούτο, δενμπορούσαν να κάνουν τις σκληρές επιλογές. Δεν μπορούσαν ναεπιλέξουν. Και για τούτο ήταν το χειρότερο που θα μπορούσαννα είναι: ταυτόχρονα και φοβικοί έναντι των διεθνών εξελίξεων,αλλά (μην μπορώντας να επιλέξουν) και μαξιμαλιστές. Απρόθυμοινα κάνουν επιλογές (επώδυνες για κάποιες κοινότητες, αλλάσωτήριες για άλλες), ανήμποροι να κατανοήσουν τις δυναμικέςτου διεθνούς συστήματος και τελικά χωρίς επαρκή γνώση της

Στην απόφαση αυτή έπαιξεσημαντικό ρόλο και ο Εθνικός Διχασμός. Η αντιβενιζελικήπαράταξη θεωρούσε ότι θα μειωνόταν το κύρος της εάνεμφανιζόταν να επιλέγει την άμυνα, σε αντίθεση με τον Βενιζέλο,που με την επιθετική του πολιτική είχε πραγματώσει το όραματης Μεγάλης Ελλάδας.

Καιπροκάλεσαν αυτή την απομόνωση με την επιμονή τους να φέρουνπίσω τον Κωνσταντίνο, δηλαδή με μια ακόμη παραχώρησή τουςστον συναισθηματισμό, ενώ θα μπορούσαν να τον φέρουν καικατόπιν αυτός να αποχωρήσει αμέσως, παραχωρώντας τον θρόνοσε έναν από τους γιους του. Σε κάθε περίπτωση, διολίσθησαν σεμια όλο και πιο δυσμενή κατάσταση, και το πρώτο τρίμηνο του1921 ανακάλυψαν ότι ήταν μόνοι και έπρεπε να εφαρμόσουνστρατιωτικά τη Συνθήκη των Σεβρών απέναντι σε έναν διαρκώςισχυροποιούμενο Κεμάλ,

ΕΡΩΤΗΜΑ 29Ποια ήταν η διαφορά στη στρατηγική του Βενιζέλου και τωναντιβενιζελικών ως προς τη στρατιωτική παρουσία στη Μικρά Ασία;