Common Voice, საბავშვო მოთხრობები

იმ სამი პრინციპის გათვალისწინება.

სხვა პროექტებში შექმნილი რესურსები.

სხვა პროექტებში შექმნილი მასალები

ვიკიპედია

Duolingo

საბავშვო მოთხრობების საერთაშორისო პლატფორმების ათვისება. * უფრო მომხიბვლელი დიზაინი აქვს. * მეზობელ ქვეყნებთან თანამშრომლობის შესაძლებლობა * ბილინგვური განათლების ხელშემწყობი იქნება, იმიტომ, რომ ერთი და იგივე მოთხრობის, რამდენიმე ენოვანი ვერსია იქნება.

wiki education, მაგალითი, თემების სტრატეგიული შერჩევა — მაგალითად, საქართველოში მოღვაწე უმცირესობების წარმომადგენლების ბიოგრაფიული სტატიები, ან მათ პროფესიულ ინტერესზე სტატიის დაწერა.

უმცირესობების წარმომადგენლების ჩართულობის ხელშეწყობა მოხალისეობრივ პროექტებში.

საინტერესოა. იმედია, საფუძველშივე ციფრული რესურსი იქნება. რა პლატფორმები არსებობს, რომლებიც შეგვიძლია გამოვიყენოთ, რომ არ დაგვეხარჯოს რესურსი პროგრამირებაზე?

მარტივი და მასშტაბური პროექტები განხორციელება. მაგალითად, გუგლის პლატფორმაზე ხელნაწერის გაშიფვრა.

Common Voice Wikipedia Google Crowdsource (არ არის)

Math's pedagogical curse | Grant Sanderson JPBM Award Lecture, JMM 2023

https://www.ams.org/prizes-awards/paview.cgi?parent_id=20

https://youtu.be/UOuxo6SA8Uc

Pseudoscience.

examples of pseudoscience are the study of UFOs, the search for ancient aliens, Myers-Briggs personality tests, healing crystals, hypnotherapy, handwriting analysis, phrenology, intelligent design.

Fields which use scientific language, they may perform experiments using apparently scientific equipment, they may publish those results in sciencey-looking journals, have mechanisms or pathways that may appear plausible.

In short, they are dressed up like science in order to borrow its respectability and cachet.

There is a logic to it, albeit a faulty one, which is in contrast to, say, a witch doctor invoking magic.

They [non-science] are not invoking the language of science or claiming a logical process.

Popper proposed that science isn't about what you can prove, because many things can have supporting evidence without being science.

The classic example given in this context is swans. I may tell you that swans are always white. And I can produce a thousand white swans to support my theory, but you simply need to find one black swan to show that I was wrong.

Note Popper is not talking about what is false or true, but the claim that I made was falsifiable.

There is evidence that can be produced to negate it. And that's how science moves forward, by making claims that are falsifiable.

The Demarcation Problem - how do you differentiate between science and non-science?

სემინარის მიზანი: * გრძელვადიანი და შუალედური მიზნების მოცვა ერთ თემაში (unit). * განმავითარებელი შეფასების რუბრიკა.

How effective is second language incidental vocabulary learning? A meta-analysis

მე ექსპერიმენტული კვლევაა საჭირო, რომელიც შეადარებს ლექსიკის მიზანმიმართულ და შემთხვევით სწავლას.

როგორც ეს ტექსტზე დაფუძნებული მედიის შემთხვევაში არისოო. საინტერესოა რა კვლევებია ეს?

კვლევები არაა იმაზე უფროსების სწავლაზეც თუ აქვს დადებითი გავლენა ანიმაციას, როგორც ეს ბავშვების შემთხვევაშია.

კი, კვლევები მიუთითებს იმაზე, რომ ბევრი მედიის მიღება კარგია უცხო ენის გაგებისთვის, მაგრამ რა გავლენა აქვს ამას უცხო წარმოებაზე. ამაზე ნაკლებადაა კვლევა.

უცხო ენაზე მეტი შინაარსის მიღებისთვის.

1. შინ ყურება და
2. არდადეგებზე ყურება.

I

Data Must Speak. Positive Deviance Research. UNICEF

მიდგომის უნიკალური მახასიათებელია ის, რომ ყველა საზოგადოებაში არსებობენ გარკვეული ინდივიდები, ჯგუფები ან ორგანიზაციები, რომლებიც არიან ნორმიდან დადებით გადახრილი ადამინები. მათ აქვთ უნიკალური ქცევები ან სტრატეგიები, რომლებიც მათ საშუალებას აძლევს გავრცელებული პრობლემები უფრო მარტივად გადაწყვიტონ, ვიდრე მათი მეზობლები, იმის ფონზე, რომ იგივე, ან ნაკლებ რესურსებზე აქვთ წვდომა.

1. Active constructive conversation (responding). ჯგუფის წევრების დახმარება დაინახონ ერთმანეთის პერსპექტივიდან(?) სანახავი https://www.ggs.vic.edu.au/2021/10/the-benefits-of-active-constructive-responding/

2. Future cast in a positive way. ჯგუფის წევრების დარწმუნება, შეძლონ დაინახონ მომავალი დადებით ჭრილში. ირწმუნონ რომ შეუძლიათ ცვლილების მოხდენა.

3. Strenge spotting skill. უნარი შეამჩნიო და წინ წაწიო ნდგ.

რეალური სწავლა არ არის მარტივი, მაგრამ არც მწარე. გამოწვევაა.

აღდგენა — აღდგენაზე ვარჯიში არის სტრატეგია, რომელიც გულისხმობს ადრე ნასწავლის გახსენებას. ამან შეიძლება მრავალი ფორმა მიიღოს, მათ შორის სასწავლო ბარათები, სავარჯიშო ტესტები და კითხვები არჩევითი პასუხების გარეშე. ეს ეხმარება მოსწავლეებს გააცნობიერონ რა იციან და რა არ იციან. ნაშრომის ავტორები ხაზს უსვამენ, რომ ადამიანები, რომლებიც ამოწმებენ თავიანთ პასუხებს შეცდომებზე ან უკუკავშირს მაშინვე იღებენ, უკეთესად სწავლობენ

Spacing - a strategy to learn in small doses over time. Opposite of cramming the night before an exam.

მონაცვლეობით ვარჯიში აუმჯობესებს ტესტის შედეგებს, თუ ტესტი კუმულაციურია. არ არის მარტო უახლეს გავლილ თემაზე.

მონაცვლეობით ვარჯიში ეფექტურია, როცა 1. მოსწავლეები ხედავენს სწორ პასუხს, 2. ასწორებენ თავიან შეცდომას (თუ არის) და 3. აქვთ შესაძლებლობა მასწვლებელს კითხვები დაუსვან.

მონაცვლეოებით ვარჯიში რამდენია საკმარისი? გააჩნია მოსწავლეს და მასალას, თუმცა კვლევები მიუთითებენ იმაზე რომ სავარჯიშოების მინიმუმ 1/3 უნდა იყოს მონაცვლეობითი.

ერთფეროვან სავარჯიშოებზე მუშაობა სასარგებლოა, როცა მოსწავლეები ახალ თემას ეცნობიან.

მონაცვლეობით ვარჯიში მოსწავლეებს აძლევს საშუალებას შეარჩიონ სტრატეგია.

ერთფეროვანი სავარჯიშოების პატარა ჯგუფები.

სახელმძღვანელოების უმეტესობის განხილვის ნაწილებშI ერთფეროვანი სავარჯიშოები ხვდება მცირე ჯგუფების სახით.

დახელოვნების ილუზია.

ერთფეროვან ვარჯიშს შეცდომაში შეჰყავს მოსწავლეებიც და მასწავლებლებიც. ბევრი მოსწავლე სწრაფად ასრულებს ერთფეროვან ამოცანას და შემდეგ შეცდომით ასკვნის, რომ შეუძლია ამოცანის გადაჭრა მაშინ, როცა, ფაქტობრივად, მათ არ უსწავლიათ ამოცანების გადაჭრა სტრატეგიის წინასწარ ცოდნის გარეშე.

ერთგვაროვანი ვარჯიში (ტერმინის გაქართულების განხილვა)

ამოცანების უმეტესობა არ მოითხოვს მოსწავლისგან თავად შეარჩიოს ამოხსნის სტრატეგია. ტიპიურ ვარჯიში შედგება ერთგვაროვანი ამოცანების ჯგუფისგან, ასევე, ამოცანებს აღწერაში შეიძლება ეწეროთ რა სტრატეგიით უნდა მოახსნან ისინი. შედეგად, მოსწავლე არ უწევს თავად გაიზროს რა სტრატეგია სჭირდება ამოცანის ამოხსნისთვის, თან ეს დათვური სამსახური სხვა ამოცანების მთელს ჯგუფზე ვრცელდება, რადგან ყველა ამოცანა ერთ საკითხზეა (მიუხედავად განსხვავებული შინაარსისა).

საჭირო სტრატეგიის შერჩევა შეიძლება გართულდეს იმის, გამო რომ ამოცანები რომლებიც ერთმანეთს გვანან შეიძლება ვერ იხსნებოდნენ ერთნაირი სტრატეგიებით.

ამოცანის ამოხსნა იწყება სტრატეგიის შერჩევით.

ეს პირველი ნაბიჯი, ხშირად ყველაზე რთული ნაბიჯია. მოსწავლემ შეიძლება: 1. ვერ გაიხსენოს ამოცანის ამოხსნის საჭირო სტრატეგია. 2. რამდენი სტრატეგია შეიძლება გაიხსენოს, მათ შორის სწორიც და ვერ გადავიწყოთ რომელი სჭირდება. 3. ან შეიძლება არასწორი სტრატეგიით მიუდგეს ამოცანას.

ვარჯიში მონაცვლეობითია, თუ ამოცანები ისეა დაწყობილი, რომ ყოველი შემდგომი ამოცანის ამოხსნა არაა შესაძლებელი უკვე გამოყენებული სტრატეგიით. მაგალითად, თუ ერთი ამოცანის ამოხსნისთვის საჭიროა წრის ფართობის პოვნა, შემდეგი ამოცანისთვის სხვა სტრატეგია უნდა იყოს საჭირო, სიტყვაზე უტულობის ამოხსნა.

მონაცვლეობით ვარჯიში

რა უნდა გააკეთონ მოსწავლეებმა სესიებს შორის?

არ აქვს მნიშვნელობა რას იზამენ, მთავარია სესიებს შორის რაღაც დრო გავიდეს.

მეტიც, სასწავლო თემების მონაცვლეობა შეიძლება დაეხმაროთ მოსწავლეებს შეადარონ ერთმანეთს თემები; გამოკვეთონ მსგავსებები და განსხვავებები.

რამდენი აღდგენის რამდენი სესია უნდა იყოს?

რაც მეტი, მით უკეთესი.

რა უნდა გააკეთონ მოსწავლეებმა ინტერვალებით სწავლის დროს?

სწავლის ყველაზე ეფექტური მეთოდია — აღდგენა.

თუმცა, უბრალოდ კითხვა ან ლექციის მოსმენაც უფრო ეფექტური ხდება, როცა ინტერვალებით არის განაწილებული; ერთ დღეში არ არის დაზუთხული.

ინტერვალების ხანგრძლივობა ერთნაირი უნდა იყოს, თუ?

კვლევები მიუთითებს იმაზე, რომ ინტერვალის ხანგრძლივობის რომელიმე ვარიანტს არ აქვს გამოკვეთილი უპირატესობა სხვებთან შედარებით.

რამხელა უნდა იყოს ინტერვალის ხანგრძლივობა?

ზოგადად, რაც უფრო ხანგრძლივია მით უკეთესი. თუმცა, მთავარია იყოს ინტერვალი და ხანგრძლივობას დიდად მნიშვნელობა არ აქვს.

ერთი რაც შეგიძლიათ იქონიოთ მხედველობაში — იმდენი დრო უნდა გავიდეს რომ აღდგენა გამოწვევა იყოს; არ იყოს მარტივი.

თავისი ნებით მოსწავლეები, დიდი ალბათობით, რამდენიმე დღით ადრე დაზუთხვას ამჯობინებენ.

ინტერვალებით მეცადინეობა რომ წაახალისოთ, უნდა შესაფერისი აქტივობები შესთავაზოთ — მოკლე ტესტები, სასწავლო ბარათები და სხვა.

ინტერვალებით ვარჯიში საჭიროებს ორგანიზებულ განრიგს.

თავიდან, მასწავლებელს შეიძლება რთული მოეჩვენოს განრიგის შედგენა. ახალი თემის დანაწევრება და რამდენიმე გაკვეთილზე განაწილება, ან/და გასული თემების ნაწილების მიმდინარე გაკვეთილებში გათვალისწინება.

თუმცა განრიგის შედგენა არ მოითხოვს კურსის შინაარსის შეცვლას, ის საჭიროებს მის რეორგანიზებას.

ინტერვალით სწავლა შეიძლება ნელი და არაეფექტური მოგეჩვენოს.

როდესაც მოსწავლეები ცდილობენ აღადგინონ ინფორმაცია დროის გასვლის შემდეგ, შეამჩნევენ, რომ დაივიწყეს მისი ნაწილი (ან თუნდაც უმეტესობა). ამან შეიძლება შექმნას იმედგაცრუების გრძნობა და განცდა, რომ ისინი არ სწავლობენ. თუმცა, რეალურად, ერთხელ ნასწავლი ინფორმაციის ხელახლა სწავლა შესაძლებელია ნაკლები ძალისხმევით. ხოლო ინტერვალური განრიგი იძლევა ინფორმაციის აღდგენის შესაძლებლობას გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ, რაც გვიჩვენებს, რა უნდა ხელახლა ვისწავლოთ და რა არის უკვე ნასწავლი. შედეგად, ხდება სწავლის დროის ოპტიმიზაცია.

ჩაატარეთ ასევე გაერთიანებული აღდგენის სავარჯიშოები. როცა სხვადასხვა გავლილი თემა უნდა გაიხსენონ მოსწავლეებმა.

აღდგენის განრიგის შედგენისა და შეხსენებისთვის გამოიყენეთ ტექნოლოგიები.

დაუბრუნდით გავლილ თემებს.

ამის გაკეთება შეიძლება გაკვეთილებზე გავლილი თემების სავარჯიშოების გათვალისწინებით, საკლასო განხილვებითა თუ აქტივობებით და საშინაო დავალებებით.

ცოდნის ტრანსფერის ფასილიტაციისთვის აქტივობებში ახალი სიტუაციები გამოიყენეთ, რომელიც მოსწავლეებს აქამდე არ უსწავლიათ.

დაყავით გაკვეთილები მცირე სესიებად. იმის ნაცვლად ერთ თემაზე, რომ ერთი გრძელი გაკვეთილი ჩაატაროთ, დაყავით შედარებით მცირე ნაწილებად და რამდენიმე დღე გაანაწილეთ.

სწავლებაში ინტერვალებით გამეორების ინტეგრაცია ბევრი გზით შეიძლება. მთავარია — მოსწავლეებმა რამდენჯერმე აღადგინონ ნასწავლი და ამ აღდგენებს შორის იყოს ინტერვალები; დროში დაშორებული იყვნენ ერთმანეთისგან.

ინტერვალებით გამეორება გამოსადეგია როგორც პატარა ბავშვებისთვის, რომლებიც სამყაროს შეიმეცნებენ, ასევე სამედიცინოს სტუდენტებისთვის, რომლებიც ოპერაციის ჩატარებას სწავლობენ.

ინტერვალებით გამეორება ხელს უწყობს ნასწავლის დიდი ხნით დამახსვორებას. ცოდნის შენახვას გრძელვადიან მეხსიერებაში.

ინტერვალებით გამეორება ხელს უწყობს არა მარტო ცოდნის დამახსორებას, არამედ საკითხის უკეთ გააზრებასაც. იმის გააზრებას, თუ როგორ ესადაგება ეს ცოდნა აქამდე უნახავ სიტუაციებს. სხვა სიტყვებით — ცოდნის ტრანსფერს.

ინტერვალებით სწავლა რატომ მუშაობს?

როცა ერთ სესიაზე მოსწავლე ინფორმაციას ხშირად ხვდება, ეს ინფორმაცია მალევე ხდება ნაცნობი. რასაც „ცოდნის ილუზია“ შეგვიძლია ვუწუდოთ.

მაგრამ, რასაც მალე ვსწავლობთ, ხშირად მალევე გვავიწყდება.

ერთ სესიაზე ხშირი გამეორება ინფორმაციას მოკლევადიან მეხსიერებაში ინახავს.

კვლევები მიუთითებს იმაზე, რომ ეფექტური სწავლა აღდგენის გავარჯიშებით დამოკიდებულია არა იმდენად იმაზე, თუ რა დროს დახარჯავ, არამედ როგორ არის განაწილებული სწავლის დროს. ინტერვალებით სწავლას შეუძლია აღდგენის გავარჯიშება უფრო ეფექტური გახადოს.

დამოუკიდებლად ეფექტურად რომ ისწვავლო, ერთ-ერთი წინაღობა შეიძლება იყოს პასუხისმგებლობის ნაკლებობა საკუთარი თავის მიმართ.

ამის გადლახვა შეიძლება:

1. ბევრი მცირე და მარტივი მიზნების დასახვით, რომლებიც ნაბიჯ-ნაბიჯ მიგიყვანენ დიდი და რთული მიზნის შესრულებამდე. მაგალითად, იმის ნაცვლად რომ გამოცდისთვის 3 დღით ადრე დაიწყო მეცადინეობა და დღეში ზედიზედ 6 საათი იმეცადინო. ეს 18 საათი შეგიძლია გამოცდამე 18 დღეზე გაანაწილო და დღეში 1 საათი იმეცადინო. კვლევები მიუთითებს იმაზე რომ ასეთი, განაწილებული სწავლა (spaced practice) უფრო ეფექტურია სხვადასხვა პარამეტრით ვიდრე გამოცდის წინა დღეებში მომზადება.

2. მეგობრებთან ერთად იმეცადინე. ერთმანეთის წინაშე იყავით პასუხისმგებელი.

ჯდომა არ არის ერთადერთი ფიზიკური მდგომარეობა რომელშიც შეგიძლიათ ისწავლოთ. მეტიც, შეიძლება აღმოაჩინოთ, რომ მოძრაობა კონცენტრაციაში გეხმარებათ. მაგალითად, სტატი თუ გაქვთ წასაკითხი, შეგიძლიათ TTS პროგრამით გაახმოვანოთ და მოუსმინოთ, პარკში სეირნობის პარალელურად.

როგორც ფიზიკური სასწავლო გარემო, ისე ტელეფონიც, ციფრული სასწავლო გარემოა, რომელიც შეიძლება იყოს დამხმარეც და ხელისშემშლელი. მაგალითად, შეგიძლიათ Do not disturb ფუნქცია გამოიყენოთ სწავლის დროს, რომ შეტყობინებებმა ყურადღება არ გაგიფანტონ და ასევე, სასწავლო ბარათების აპლიკაცია შეგიძლიათ გამოიყენოთ, ეფექტური სწავლისთვის.

სასწავლო გარემოს შექმნა. რომელიც, ერთისმხრივ, ისე მოწყობილი და ისეთი ნივთებისგან შედგება, რომლებიც გეხმარებათ სწავლაში და, მეორესმხრივ, ისეთი ნივთებისგანაა თავისუფალი, რომლებიც ხელსგიშლიან სწავლაში.

1. გამოიყენე აღდგენის გავარჯიშება როგორ სწავლის და არა შეფასების სტრატეგია.
2. აღდგენის გავარჯიშება სასურველია არ იყოს დაკავშირებული ნიშნებთან/ქულებთან. ეს შეამცირებს სტრესს და ცდა-შეცდომას უფრო მომხიბვლელს გახდის მოსწავლეებისთვის.
3. აღდგენის გავარჯიშება რაც შეიძლება ხშირად გამოიყენეთ.
4. აღდგენის გავარჯიება გაკვეთილის მერე გამოიყენეთ. სასურველია რამდენი დღის, ან კვირის მერე. დააშორეთ ერთმანეთს სწავლა და აღდგენა.
5. სხვადასხვა სტრატეგია გამოიყენეთ: ბარათები, კითხვები ფურცელი გაკვეთლამდე/მერე, და სხვა
6. აღდგენის გავარჯიშება ეცად ყველა მოსწავლესთან გამოიყენოთ. ასევე — სხვადასხა საგნებზე და კლასებში.
7. მიეცით მოსწავლეებს უკუკავშირი (თავად, აღდგენის გავარჯიშების სტრატეგიის ნაწილი იყოს, როგორც ბარათების შემთხვევაშია), რომ განუვითარდეთ მეტაკოგნიცია.
8. დაარწმუნეთ მოსწავლეები, რომ რთულის სწავლა კარგია.
9. გაანალიზეთ თქვენი არსებული სტრატეგიები. ინფორმაციის „შეტანაზე“ არიან ფოკუსირებული, თუ „ამოღებაზე“. მოსწავლეებისთვის სწავლა გამოწვევაა, თუ ორჯერორივით მარტივია?
10. სხვადასხვა ტიპის კითხვები გამოიყენეთ.

აღდგენის გავარჯიშება ქულებით არ უნდა ფასდებოდეს. იმიტომ, რომ:

1. ყურადღება იყოს ფოკუსირებული სწავლაზე და არა შეფასებაზე.
2. მოსწავლეებისთვის უფრო კომფორტული გარემო იქნება შეცდომების დაშვებისთვის.
3. აღდეგენის რთული მეთოდები შეგიძლია გამოიყენო და მოსწავლეების ქულებზე ნეგატიური გავლენაზე არ იფიქრო.
4. მოსწავლეებსა და მათ მშობლებს არ ექნებათ საბაბი იფიქრონ აღდგენის გავარჯიშება შენიღბული ტესტია.

საშინაო დავალებად მიეცი არა ის რაც მიმდინარე გაკვეთილზე ისწავლეს, არამედ რაც წინა კვირას ისწავლეს.

აღდგენის გავარჯიშება უფრო მძლავრია, როცა ის არის გაკვეთილის შემდეგ. თუმცა სხვა დროსაც თუ გამოყენებას აქვს ეფექტი.

განსხვავებით ერთი მოსწავლის გამოკითხვისგან, როცა დანარჩენებს არ უწევთ პასუხზე ფიქრი, აღდგენის გავარჯიშების დროს, როცა მთელს კლასს უსვამ კითხვას, ყველაა ჩართული.

ქაღალდის ფაილების გამოყენება როგორც თეთრი დაფის და წაშლადი მარკერით პასუხის დაწერა.

გავკვეთილის დაწყებამდე, ან მერე, დაურიგე მოსწავლეებს ფურცლები კითხვებით ნასწავლის თემის შესახებ.

შეიძლება იყოს უბრალო მოწოდება — ჩამოწერე ყველაფერი რაც დაგამახსოვრდა გაკვეთილიდან.

აქაც, მნიშვნელოვანი უკუკავშირის მიცემა. [ოღონდ, ცოტა გაუგებარია აქ როგორ მივცე უკუკავშირი]

ჯგუფური გამოკითხვის მეთოდი, რომლის დროსაც ყველაა ჩართული.

• მოსწავლეებს აქვთ ბარათები, მიწერილი ვარიანტებით (ა, ბ, გ, დ, ან ჭეშმარიტია/მცდარია).

• კითხვას რომ სვამ, ყველას თვალები აქვს დახუჭული და ისე პასუხობს.

• გამოკითხვის მერე აძლევ უკუკავშირს.

როგორ ასწავლო აღდგენის გავარჯიშებით ყველა მოსწავლეს, თან რომ უკუკავშირი მისცე?

დასაზუსტებელია.

?

აღდგენის გავარჯიშება არამარტო იმის დადგენაში გვეხმარება, თუ რა ვიცით არამედ იმისაც თუ რა არ ვიცით. სად გვაქვს ჩავარდნები წინარე ცოდნაში. ანუ მეტაგონიტურ უნარს ავითარებს.

აღდგენის გავარჯიშება ხელს უწყობს არა მარტო დამახსოვრებას, არამედ გააზრებასაც.

კვლევები მიუთითებს იმაზე, რომ აღდგენის გავარჯიშება, დამახსორებასთან ეთად, ხელს უწყობს: 1. კომპლექსურ საკითხებზე აზროვებას 2. ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების უნარს 3. ცოდნის ორგანიზების უნარს 4. ცოდნის ტრანსფერს.

ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების და მეხსირებიდან აღდგენის ძალისხმევა უფრო ეფექტური სწავლის მეთოდებია ვიდრე გადაკითხვა, კონსპექტის წერა, ან/და ლექციების მოსმენა.

რაღაცის გახსენება თუ გვიძნელდება, შეიძლება დაგვრჩეს შთაბეჭდილება, რომ ვერ/კარგად არ ვსწავლობთ. მაშინ როცა პირიქით არის. რაც უფრო რთულია ცოდნის მეხსიერებიდან აღდგენა, მით უფრო კარგია ამ ცოდნის დამახსოვრებისთვის.

რაღაცის სწარაფად გააზარება და სწავლა თავისთავად არ გულისხმობს, ამ რაღაცის დამახსოვრებას.

აღდგენას მასწალვებლები უკვე იყენებენ სწავლების პროცესში. მაგალითად, კითხვების დასმა, გამოცდები, საშინაო დავალება. თუმცა ეს არის შეფასების და არა სწავლების აქტივობები. მაშინ როცა, კლვევა მიუთითებს იმაზე, რომ აღდგენა სწავლაში ეხმარება მოსწავლეს; ლექციებზე, გადაკითხვასა და კონსპექტის შექმანზე უფრო ეფექტურია.

სწავლისადმი ზოგადი მიდგომის შეცვლა — ცოდნის აღდგენა, ცოდნის მიცემის ნაცვლად.

სიებს მოერედი. თუ ვერ არიდებ თავს, გახადე ისინი საზრისის მქონე. ან/და მნემონიკურ ტექნიკაში შეფუთე.

კომპლექსური ბარათებისთვის წყარო მიუთითე. რისი ნახვაც შეიძლება მოგინდეს.

დაურთე მინიშნებები, რომლებიც კონტექსტს შეგახსენებს.

შექმენი სარეზერვო ბარათი, როცა 1. საკითხი მნიშვნელოვანია 2. არ აქვს ერთი სწორი პასუხი 3. კომპლექსური საკითხების ელემენტებისთვის

დაწერე წინდადება და ... ინფორმაცია, რომელიც გინდა დაიმახსოვრო

მაგალითები გამოიყენე. წინა რჩევებთან კომბინაციაში თუ იქნება, მთლა უკეთესი.

ბარათზე ინფო გახადე შენთვის პირადად მნიშვნელოვანი; უკვე ნაცნობს დაუკავშირე.

მნემონიკური ტექნიკები

1. აკრონიმი
2. წინადადება
3. ვიზუალი
4. რუკა

რაც შეგიძლია აჩვენე, თქმის ნაცვლად.

კითხვები ისეთ ნაირად უნდა იყოს შედგენილი, რომ ერთმნიშვნელოვანი პასუხი ჰქონდეთ.

ბაზისური იდეების დამახსოვრებისთვისაც ვარჯიშია საჭირო. არ მიენდო პირველადი გააზრების მაცდურ გაცნდას, რომ რაც გესმის დაგამახსოვრდა.

1-ლ რჩევას ებმის; პერიფრაზია.

დამახსოვრების ბარათები არის იმისთვის რაც ნასწავლი გაქვს და არა სწავლისთვის.

ჯერ კარგად გაიაზრე საკითხი და მერე უკვე შექმენი ბარათები, რომ დაიმახსოვრო ნასწავლი.

Retrieval practice, აღდგენის გავარჯიშება? ვარჯიში აღდგენაში?

დოკ. ფილმებში უფრო მეტად არის ვიზუალი, რომელიც ახლოსაა გახმოვანების სიტყვებთან.

რას ნიშნავს receptive და productive ტიპის ლექსიკა? receptive — ფორმის აღქმა და შინაარსის გაგება. productive — სიტყვის გამოყენება წერით, ან ზეპირ მეტყველებაში.

—//— glossed —//— კვლევისთვის საგულისხმო სიტყვებს კონტური აქვთ.

საგულისხმო სიტყვები აღნიშნულია.

-//- keyword -//- მარტო ის სიტყვები ჩანს, რომლებიც კვლევისთვისაა მნიშვნელოვანი.

ტიტრებში (captions) გარდა საუბრის ასევე ასახულია სხვადასხვა ხმების აღწერა (მაგ., ქარის ხმა). მაშინ როცა სუბტიტრები (subtitles) ძირითადად არის საუბრის თარგმანი.

Vocabulary Acquisition through Viewing Captioned and Subtitled Video: A Scoping Review and Meta-Analysis

სტატისტიკურად საგულისხმო სხვაობა არ იყო შემთხვევით და მიზანმიმართულ ყურებებს შორის.

ანიმაციების/ მულტფილმების ყურებას ყველაზე მაღალი ეფექტი ჰქონდა სხვა ტიპის მედიასთან შედარებით.

ყველა კარგი ეფექტი იყო, როდესაც ტიტრები (captions) იყო სამიზნე ენაში.

სუბტიტრები ყურება, ზოგადად კარგია, ახალი სიტყვების ათვისებისთვის.

1-ლ რიგში, მიეცით მოსწავლეებს საშუალება წაიკითხონ კითხვისთვის, და არ ტექსტის ანალიზისთვის. ეს მისცემთ საშუალება 1. ზოგადი წარმოდგენა შეიქმნან ტექსტის შინაარსზე 2. და ანალიზზე რომ გადავლენ შეძლონ ორი პერპექტივის (მკითხველის და მკვლევარის) შედარება და გაერთიანება. — კითხვის ჰუმანიზაცია. სასურველია მოსწავლე არ აღიქვავდეს (ყველა) წაკითხვას როგორ ამოცანას. კითხვა ასევე არის სიამოვნებისა და გართობის წყარო. ცნობისმოყვარეობის დაკმაყოფილების საშუალება. მოსწავლეებისთვის უნდა შევქმნათ გარემო სადაც მსგავსი, ჰუმანური ურთიერთობა ექნებათ კითხვასთანა.

1. ენების სიაში „ქართულ“ წერია „ქართული“ს ნაცვლად.
2. მთარგმნელის ველი ჩაწეულია.
3. 1-ლ ბარათზე სიტყვები „ინტერვალებით გამეორება“ ერთმანეთზე გადადის ოდნავ.
4. ბარათების შემოწმების ღილაკებზე ტექსტი ზედმეტად დიდია და ღილაკების პოზიაციას ურევს.
5. სიმულაცია სადაც „ავტო-ოტიმიზაცია“ წერია ზედმეტად დიდი ასოებით არის UI რაც პოზიციებს ურევს.
6. შეცდომა — „გახსენებს შორის ინტერვალი იზრდება“.
7. „დღესვე დაიწყე!“ ეფარება ტექსტებს.
8. „ინტერვალებით გამოერებას როგორ გამოიყენებ?“ პატარა ასოებით წერია. ბარათის სურათზე და ინტერაქტიულ ბარათზე.
9. „ინტერვალებით გამოერებას როგორ გამოიყენებ?“ ბარათზე როცა წერია, თავის ადგილას არ ეტევა.

კითხვის მიზნები: * კონკრეტული ინფორმაციას ვეძებთ * არჩევენი რომ გავაკეთოთ * გართობისვის/ ახალი ამბების გაცნობისთვის * შინაარსის სიღრმისეულად გააზრებისთვის/ დაფიქრებისთვის * სიამოვნებისთვის

კითხვის და წიგნეერების განხილვა როგორც რაღაც უფრო მრავალ ფუნქციური უნარის. ან სხვადასხვა უნარის.

მიზანმიმართული მუშაო საჭირო, რომ მოსწვლეებმა შეინარჩუნონ სოციალური და ემოციური კავშირები ონლაინ სწავლების პირობებში.

კურსი იმგვარად უნდა იყოს ორგნიზებული და სტრუქტურირებული, რომ მოსწავლეებს მარტივად და სწრაფად შეძლოთ საჭირო მასალის პოვნა. ეს ამცირეს გონებაზე დატვირთვას (cognitive load).

სამი რამ რაც საგულისხმო ონლაინ სწავლების დროს:

1. აქვს თუ არა (და როგორი თუ აქვს) მასწვლებლეს ონლაინ სწავლების ცოდნა, უნარები და გამოცდილება.

2. აქვს თუ არ სკოლას ინფრასტრუქტურა (კომპიუტერები და ინტერენეტი) და თუ აქვს, როგორი.

3. მოსწავლის ასაკის, განვითარების დონის გათვალისწინება სწავლის დაგეგმვაში (instructional planning), მაგალითად დამოუკიდებლად სწავლა თუ შეუძლია.

Online courses don't encourage eustress as much as face-to-face courses. How can we compensate for this during online courses to excite eustress?

• When given choice what to read students are more motivated to read.
• Also, give students choice in how they demonstrate their comprehension of the text.
• Have faith in students ability to tackle "hard" texts. Help them by explaining what they are getting into and how they might deal with it.

• Emotional empathy - to feel what another person feels.
• Empathy is biased toward familiar; similar to one's self in some aspect.
• Empathy works for intimate relationships, but not always. When your spouse is mad their boss they want to join them in that feeling. But when they feel anxiety, is it wise to feel anxiety as well?
• Rational Compassion - the brains and the hearts.

How does Compassion differ from Empathy?

1. Get a basic idea of the grammar
2. Have a real, personal motive to learn the language
3. Try different learning methods to find which fits you; works for you
4. Ability to periphrase is a sign of fluency

"interst trumps difficulty"

5 Indispensable Ways to Deepen Student Comprehension

STRATEGY 1: THE POWER OF SUMMARY (WITH NO CUTTING-AND-PASTING)

STRATEGY 2: YES, SKETCHNOTES WORK

STRATEGY 3: ASKING GOOD—AND THEN BETTER—QUESTIONS

STRATEGY 4: EVEN BAD DRAWING IS PERFECTLY GOOD

STRATEGY 5: TEACH YOUR CHILDREN WELL

1:18 The Jungle (metaphor)

Like trails in a jungle becomes a road the more you walk on it, the things we do, again and again, become a habit; require less effort to do; we even haven an urge to do it.

2:34 Routines and Habits

• Routine - a sequence of actions that lead to a desirable result.
• Habit - routine on autopilot.
• Habits are set in motion by triggers (context cues).

6:08 How To Build a Habit

• The first thing to do is to break down a vague goal into clear, separate actions, because the idea is to make the action itself as easy a threshold as possible: so small it is manageable and so specific that you don’t have to think about it a lot. e.g. Every evening (trigger), learn new words on WordUp (specific action) for 10 minutes (low effort).

• Many things you want to turn into habits don’t offer as much instant gratification as wasting time on Facebook. To make your new action easier to repeat try to make it pleasurable. Not necessarily by rewarding yourself after you did it, but by making the action or behavior itself more enjoyable.

• How long it takes for you to establish a habit varies widely. It depends on the behavior you are trying to get used to, what kind of person you are, your stress levels and many more things. It takes anything between 15 and 250 days until a new habit is kicked off automatically by its trigger. You won't know how long it will take for you until you start treading the path.

"... change is a direction, not a destination."

9:59 Habit Journal ad

1:19:22 EPISODE SIX: COMPLEXITY

01:24:14 We struggle to solve complex problems because we don't see the world as a complex system. We see it as something that is controlled and predictable. We see it as a machine [clockwork].

01:26:28 When we think in conspiracies, we waste most of our energy in a war against our own fantasies.

01:26:43 In the twenty-first century, the enemy we face is unlike any from the past. This enemy is not an enemy at all. It is created by us, and yet it is not like us. It is our systems, it is the rules of the game.

01:27:58 Like the early pioneers of science, we too are embarked on a journey into the unknown, and we will need that same spirit of experimentation. We will have to experiment with systems. We will have to test, adapt, and evolve new rules. And we too will have to be skeptical, especially towards ourselves. As the physicist Richard Feynman said: "The first principle is that you must not fool yourself – and you are the easiest person to fool.

01:28:27 Systemic problems were not created by individuals and they won't be solved by individuals. These challenges will require a wide diversity of perspectives from across the cultural spectrum. We'll need to resist the many loud claims that the simple answer is just defeating our enemies. The environmental scientist and teacher Donella Meadows wrote that we must... "... stop looking for who's to blame, instead start asking, 'What is the system?'... If you want to understand the deepest malfunctions of systems, pay attention to the rules..."

01:07:50 EPISODE FIVE: GAMES

01:08:49 Systems scientist Jay Forrester claims: "The image of the world around us, which we carry in our head, is just a model. Nobody… imagines all the world, government or country. He has only selected concepts... and uses those to represent the real system."

01:13:26 Nassim Nicholas Taleb refers to events* like these as black swans. Massive, history defining occurrences that we fail to foresee. Then convince ourselves afterwards they actually were foreseeable. Taleb argues that "the future will be increasingly less predictable… No one—from the most powerful empires to the richest companies to technology’s most brilliant visionaries—knows much about where we are headed.

*The American Revolution, World War I, the assassination of JFK, the collapse of the Soviet Union, the 911 attacks, the 2008 financial crash, Brexit, Trump, the rise of nationalism, etc.

01:16:11 Complexity could be generated from simple rules [Referring to John Conway's game Life].

01:17:53 Complex systems are created not from the top down but from the bottom up. They are self-organized as the parts of the system respond to rules. And somehow this creates emergence, new qualities that don't exist in the parts.

01:18:47 While we don't know how to control complex systems, we do know how to influence them. We humans have the unique ability to change the rules of the system and even create new rules. The players within the game can choose the rules of the game. These rules can be found in the systems that surround us, everywhere from the global systems of modern life to the tiny systems we create in our personal lives.

12:22 EPISODE TWO: CLOCKWORK

13:12 Magic gave reason to the incomprehensible forces surrounding us. And an opportunity to influence them through spells. rituals. and incantations.

13:30 [Magical] Beliefs like these couldn't be proven right, but they also couldn't be proven wrong. And because they eased our anxieties, we kept on believing. In some way, magic helped us survive.

21:57 Study the evidence and search for patterns. From the patterns, principles are revealed: general laws of nature. And finally, a hypothesis can be made — a reasoned attempt to explain how events happen. And with a correct hypothesis, you had a power unknown to the ancients or to religion or to magic. You could make real prophecies. You could predict the future.

27:47 Stripped of mathematics and experimentation, the method that had worked so well for the rest of the natural world failed when applied to society. People proved vastly more complex than planets. The Newton of social science never arrived.

30:19 ... by far the most sophisticated detector of patterns is us. And unlike other animals. we can explain the patterns we find.

31:04 In many ways, we have all become scientists. Observing the patterns that surround us and developing theories of varying quality to explain them. But unlike the early scientists, these patterns no longer come to us through the direct observation of nature. They come to us through the media.

EPISODE ONE: FEAR

02:05 Conspiracy theories are an exaggerated version of how we all think.

11:22 At the core of the Declaration of Independence is a claim of conspiracy.

51:08 EPISODE FOUR: FALL

57:21 But despite the ongoing popularity of conspiracy theories, they had earned an extremely poor reputation because of their outrageous claims and low standards of evidence and logic.

01:04:37 During this era [post-truth] of distrust, fear of conspiracy spreads across the entire political spectrum. And conspiracy theories offer clear and simple explanations that ease these anxieties.

01:05:04 Conspiracy theories rarely, if ever, substantiate their claims. Their predictions mostly don’t materialize. They don’t produce cohesive alternative explanations. Most of the time, conspiracy theories are just speculation. And because they fail to explain or predict, they leave us more distrustful, more confused, more afraid, more angry, and more hateful.

31:28 EPISODE THREE: RISE

What's the Best Way to Teach Science?

0:31 What's the best way to teach science in my opinion? It's to do science. And to summarize my motto it's this: Don't Kill the Wonder! (and don't hide the practices)

0:42 The wonder is a look that you see on a person's face when they're REALLY interested in a problem but they don't know the answer.

1:13 And so the WORST way to teach science is to start by explaining! You want them to have that curiosity and then follow that curiosity.

3:16 When you're teaching science it's not the content ... what is the most important thing. It's the actual practices of doing science.

3:41 ...We live in an ironic time. At a time where people are so excited about science and new discoveries but students are not excited about their classroom. And I think one of the reasons why, is that what we do, is we tend to just explain all the time. When you explain all the time what you lose is the Wonder. —

https://youtu.be/TzoIz2W-gLQ

Hour Physics: What makes a good (or bad) YouTube science video

• Influences when starting Minute Physics: xkcd, Khan Academy, RSA, RadioLab.

Some criticism * 14:00 About Khan Academy. Like a text book; not exciting. * 15:00 About RSAnimate. Show an idea, or tell an ideal. Don't do both with one idea. Sometimes audio quality is distracting. * 17:27 About Stanford's AI course. Like Khan Academy. Like a videotaped lecture. * 18:50 About Alice & Bob. Annoying voice of Alice's character. <br /> * 24:40 About PBS & Brian Greene. Shock and Awe cliche.

Teaching Physics * 28:16 "... why do we think about special relativity in this beautiful simple way and then teach it to first-year college students as a horrific set of equations" * Physics loves its history, "29:16 ... why would you teach physics the way it was discovered if you can teach it the way it's understood." Better focus on understanding and have a little bit of history; of the main historical events.

Analogies in physics * 30:23 "Why do we use them [analogies] at all? And I think that this comes down to human nature and [the] fact that humans really have to understand things in relative terms. We have to put things in terms relative to something we already know and already understand. And if people are going to do it anyway it probably makes sense for you to do it; for somebody who's knowledgeable at the subject and has an idea of a good analogy to do it. Rather than let somebody come up with a super wrong analogy." * But [that said] analogies are not science. * Metanalogy[?].

Grand Unified Theory [of science YouTube videos] * Know and respect your audience * Choose valid content. * Length appropriate for content. "Don't talk for ten minutes if you have one minute of things to say." * Use your medium to its full potential. Combine assets (video, audio, text) in a meaningful way. Make it complementary not repetitive. * Quality execution. Video should sound good, look good. Low quality is a distraction from the content of the video. * Be your own Feynman. "Be creative, be crazy, but be good [at what you do]."

— https://www.youtube.com/watch?v=_Cv5ldhxpLA

0:24 24 new languages to Translate

1:00 Google Docs summary

4:30 LaMDA 2, AI Test Kitchen

5:48 PaLM, Chain-of-Thought Prompting

Focus on the person you talk with, not yourself. That is - focus on conveying the message, not how grammatical correct is the message. And, look at English as a tool to use, not an art to refine.

სასწავლო პროცესის ტრანსფორმაცია ტექნოლოგიების გამოყენებით.

პრაქტიკული გზამკვლევი სკოლებისათვის.

ვარდენ ნიქაბაძე მაკა ერაძე

Teaching methods

Not rereading, highlighting, or creating concept maps.

On individual and group work, and creativity.

Interleaving. Important to have closely related topics, to achieve the contrast effect. Contrast is achieved by comparing two objects that are on the same continuum. e.g. you can notice difference in apples' form when comparing them to each other, rather when comparing apple to a horse. Practical example, interleave examples of present, past and future tense, not present tense history and math.

Procedural Pathway | Unconscious awareness | Basal Ganglia

Declarative Pathway | Conscious awareness | Hippocampus

Two ways to save info in LTM.

4 pieces of information, chunks. Chunks can vary in volume and content.

Heavy Cognitive Load

To retrieve something one first needs to learn that thing. And an explanation from a teacher is a good way to learn. But, this is just the initial step. To keep this new knowledge, to save it in the long term memory, one needs retrieval practice (active learning).

"A path in the woods" metaphor seems more helpful for me. It describes both, saving knowledge in long term memory and forgetting it.

The more one walks down a path the more beaten it gets, lasts longer and is easier to walk on. Just like with systematic retrieval new knowledge is saved in long term memory.

And opposite to that, if one doesn't use a new path the forest takes over, swallows the path. Just like one forgets the new knowledge they don't use (retrieve, practice).

This metaphor works also for consolidation of knowledge; new knowledge connects to existing ones. When a path is used often and for a long time it, connects to other paths and roads.

მაგალითი და რჩევა მოსწავლეებისთვის, როგორ გამოიყენონ ინტერნეტის სწავლისთვის. რომ შესაძლებელია ამის გაკეთება.

Need elaboration

This comment need more elaboration.

1:50 You need key aspects of whatever you're learning in long-term memory for you to be able to truly have learned anything new and for you to gain expertise in any topic.

https://docs.google.com/presentation/d/15uq0bteF9WRwODGO3ztuNAYuCmwW6wCiEVVigQ0RtsE/edit?usp=sharing

Interesting concept. I wonder if there is digital game of this, that would generate games to play. And each time have new kanji

Educator resource kit

Tips 1. Read it consistently - 30 minutes every day. Make it a habit. 2. Redirect instinct(?) - replace temptations (facebook app) with useful stuff (kindle app). 3. When have an urge pause... 1... 2... 3... 4... 5 & ask yourself - is there a good reason for this (e.g. check email)? If not, redirect to reading. 4. Minimum Viable Effort* 5. Rewards help new behaviors become habit. Make sure you are enjoining reading (read multiple books at once, drop the ones that become chore).

Bergs method 1. use your hand/finger to direct reading. 2. Don't vocalize what you read, imagine it. Experience it (in your imagination) with all your seances.

There's one expert in terms of habit formation BJ Fogg at Stanford and I love this one principle he uses it's called Minimum Viable Effort.

When you're trying to build a habit, he says, the key thing is consistency, because if it's not consistent, it's not a habit. So minimum viable effort.

You want to start flossing more? Okay, floss one tooth. Just floss one tooth. Make it so simple that you can't not do it [set the bar low...]. I'm gonna read one page. It's so simple. I can't not do it. I'd feel like an idiot [...really low].

Once you can do that for like two weeks straight, great. two pages [increase gradually].

As opposed to setting this crazy high goal, failing, feeling bad, not wanting to do it. Now you've got a Pavlovian association where it's like, oh, I tried that it didn't work I don't feel good.

In his book, The Power of Habit Charles Duhigg says habits emerge because the brain is constantly looking for ways to save effort. When an action becomes a habit it actually moves to a different part of the brain. You see, decision making and willpower take place in the Prefrontal Cortex. That's prime real estate. When we turn an action into a habit it migrates to the Basal Ganglia and therefore frees up space in the prefrontal cortex for other more important decisions.

didn't work

Cognitive biases frequently occur when an individual doesn't have enough information or has strong emotions related to a complex decision.

Dr. Rachelle M. Smith, Chair of Social Sciences and Associate Professor of Psychology at Husson University in Bangor

1. Strive to save 10-20% of your income.
2. Pay your credit card balance in full, every month.
3. Max out your 401(k) and other tax-advantaged savings accounts.
4. Never buy or sell individual stocks.
5. Buy inexpensive, well diversified indexed mutual fund and exchange-traded funds.
6. Make your financial professional commit to a fiduciary standard.
7. Buy a home when you are financially ready.
8. Insurance - make sure you are protected.
9. Do what you can to support the social safety net.
10. Remember the index card.

1. The mythic past
2. Propaganda
3. Anti-intellectualism
4. Unreality
5. Hierarchy
6. Victimhood
7. Law and order
8. Sexual Anxiety
9. Sodom and Gomorrah
10. Arbeit macht frei (work shall make you free)

Originally the term cyborg had a more broad mean; encompassed not only mechanical/digital technology.

What is technology(?), something that has a motor?

ზოგადად, სკეპტიციზმი არის კარგი და მისასალმებელი. რაღაც არ უნდა მიიღო (დალიო, შეჭამო და ა.შ.) თუ არ დაგეხმარება თუ არა; თუ არ იცი მავნეა თუ არა. უნდა გამოიკვლიო მონაცემები. მაგრამ ვის აქვს ეგ გაკეთებული? მართლა საფუძვლიან ანალიზზს ვგულისხმობ, ყველა იმ მონაცემის რაც დაგროვდა კოვიდის შესახებ. და ფეისბუკზე რაღაც პოსტს რომ გადაეყრები, ან თუნდაც ნახებარი საათი გუგლით ძებნა.

ვინც მასეთი ანალი მართლა გააკეთა, დაინახა რომ, კი, კოვიდის სერიოზული საფრთხეა, და, კი, აცრა საუკეთესო გამოსავალია.

მასეთი ცოტაა, და მით უფრო ცოტაა ვისაც შეუძლია მაგის გაკეთება. შეძლებაში არ ვგულისხმობ რომ ხალხი დებელია და ვერ გაიაზრება, რა თქმა უნდა არა. შეძლებაში ვგულისხმობ, რომ სპეციფიური მეცნიერული დარგია, რომელსაც საკუთარი ენა აქვს (როგორც მეცნიერების ყველა დარგს). კი, იდეაში ყველა ადამიანს შეუძლია რომ გაერკვეს, მაგრამ ვისაც დარგის პროფესიული ცოდნა არ აქვს, ძაააალიანი დიდრო დასჭირდება ანალიზზე. ისევ, ხაზი მინდა გავუსვა — რეალურ ანალიზს ვგულისხმობ. როცა მართლა შეგიძლია თქვა რომ იცი, მონაცემების აბსოლუტურ უმეტესებას გაეცანი და მართლა შეგიძლია თქვა რომ იცი.

რა გასაკვირია მე არ ვიცი მასე, არ მაქვს პრეტენცია, თუ დრო რომ დაჯდე ვაქცინების მუშაობაზე ვისწავლო.

მე ვენდობი. მე ვენდობი ადამიანების კეთილსინდისირებას, მე ვენდობი მეცნიერების სკეფტიკურობას, რომ ტყუილად არ დაუქნევენ ერთმანეთს თავს და რამე რეალური საფრთხე რომ იყოს გააჟღერებენ მაგას. რატომ ვენდობი არ ვიცი.

ანტივაქსერიზმის საფუძველი — პოლიტიკოსები და წამლის კომპანიები აზვიადებენ/ აბუქებენ კორანვირუსის საშიშროებას.

Causal model analyses https://en.wikipedia.org/wiki/Causal_model

13:00 Symbols and Codes

• Spotting patterns

20:00 Dot connecting

• Spotting patterns between multiple items
• Repeating
• Resent
• Near each other
• Similar
• Unusual

23:21 Everything is a person

• Who benefits (cui bono)?

25:28 Purity

30:25 Apocalypse

32:57 Good and Evil

• In group = Good
• Out group = Bad

1. Assess how deep are they in. 1.1. if they're a true believer and they're really into this stuff the best we can do is nudge them here and there and not expect much at all. 1.2. If the person is moderately interested in conspiracy theories this is where we can have the most positive influence. You can push a bit, you can joke a bit, but you should still use a light touch. Pressure doesn't work. Nobody likes getting lectures. Don't call people out, don't ridicule them.
2. Just ask questions. When a claim someone makes seems far-fetched just ask questions about how it works. You don't have to know if the theory is real or not. Maybe it's a real conspiracy. Who knows? Just ask questions. This can help people think something through out loud and maybe arrive at a conclusion on their own.
3. Don't repeat conspiracy theories. Be careful about repeating conspiracy theories because we know that people use familiarity as a shortcut for truth. When we hear something a lot we tend to believe it's true or somewhat true. So very simple if you mention conspiracy theories in the wild frame them as being untrue and avoid repeating their actual claims.
4. We all have cringy beliefs. We all hold some weak ass theories about politics, or health, or relationships, or whatever. And this awareness can help us approach these interactions with a spirit of sympathy.
5. We need to endure. (All predictions about the future of society should be taken with much more than a grain of salt but) my guess is this conspiracy theory thing isn't going away anytime soon and it might get worse. It's better to be prepared to endure for the long run than expecting to vanquish this foe shortly and then getting cynical and pessimistic when things get worse. Ultimately this stuff will destroy itself because it doesn't work. It fails because it's indifferent to reality and at some point reality will get its way. But this can take a very long time and right now we need to slow conspiracy theories spread as best we can.

Butterfly effect implies that there is a causality, but the whole idea is that it's chaos. You (humans) can't take into account all the initial and in-process factors that caused the tornado. Yet the butterfly effect implies as if it the cause. That's my the Too many butterflies effect is more good metaphor. You can't keep track of all the butterflies.

04:13

So this is a study that was conducted at UCLA where what they wanted to do is convince parents to vaccinate their kids.

And some of the parents didn’t want to vaccinate their kids because they were afraid of the link with autism.

So they had two approaches, first they said, “Well the link with autism is actually not real, here’s all the data suggesting there isn’t a link between vaccines and autism.” And it didn’t really work that well.

But instead they used another approach. So instead of going that way they used another approach, which was: let’s not talk about autism, we don’t necessarily need to talk about autism to convince you to vaccinate your kids. Instead they said, “Well look, these vaccines protect kids from deadly diseases, from the measles,” and they showed them pictures of what the measles are.

Because in this argument about vaccines people actually forgot what the vaccines are for, what are they protecting us from. And they highlighted that and didn’t necessarily go on to discuss autism. That had a much better outcome. The parents were much more likely to say, “Yes we are going to vaccinate our kids.”

So the lesson here is that we need to find the common motive. The common motive in this case was the health of the children, not necessarily going back to the thing that they were arguing about, that they disagreed about.

This is sad.

The signaling model

109:59

• Language as a tool of inner thought.
• Language as a socially constructed means for instructing the imagination of others.
• Language as the natural evolutionary outcome of humankind filling the cognitive niche.

4:52 Noam Chomsky

• Language's main original, evolutionary purpose is for thinking. A tool of thought. Communication is sort of a epiphenomenon.

34:18 Evelina Fedorenko and Daniel Dor

• Dor - Language a tool of communication; instruction for imagination.
• Fedorenko - ?

1:12:33 Steven Pinker *

ფსიქიკური გულგრილობა (დაბუჟება)

https://www.arithmeticofcompassion.org/

https://www.decisionresearch.org/

Work for 4 days. Lock down for 10 days.

GUEST POST: HOT or NOT – How to Develop Critical Thinking.

რა არის higher-order thinking question?

როცა გაცხადებული არაა საუბარი რაღაცაზე (ამ შემთხვევაში კრიტიკულ აზროვნებაზე) სხვადასხვა ფაქტორი მოქმდებს (ან ვერ მოქმედებს), რაც ნაკლებად სასურველ შედეგს გვაძლევს. მაგალითად:

1. მოსწავლემ შეიძლება ვერ შეამჩნიოს კრიტიკული აზროვნების რა ტექნიკა გამოიყენა. შედეგად, არ მიმართა სათანადო დრო და ყურადღება გავაჯიშების, გახსენებისა და დამახსოვრებისთვის.

2. მოსწავლემ შეიძლება არასწორად გაიგო კრიტიკული აზროვნების ტექნიკა. რომელიც კონკრეტულ სიტუაციაში იმუშავა, მაგრამ სხვა მსგავს სიტუაციებში შეიძლება არ გამოადგეს. და რახან მისი შეხედულების სხვებთან განხილვის შესაძლებლობა არ ჰქონდა, ჩარჩა არაეფექტური სტრატეგია.

1. საკუთარი სიამოვნებისთვის სისტემატიური კითხვა ხელს უწყობს მოსწავლის განათლებას ბევრი მიმართულებით.

2. გარეგანი ჯილდოს მიცემა (მაგ., თამაში დრო) როგორც მინიმუმ არაა აუცილებელი (სიამოვნებისთვის კითხვა უკვე ჯილდოა) და შეიძლება საზიანოც იყოს (გარეგან ჯილდოს მიჩვეული მოსწავლე სკოლის გარეთ თავისით წაიკითხავს?)

3. სკოლაში მოცულობითი ბიბლიოთეკის ყოლა მაღალი გავლენა აქვს მოსწავლეების განათლებაზე. იმხელა, რომ შეუძლია გადაწონს სიღარიბით გამოწვეული ნეგატიური ეფექტი.

1. Lightning. Take the brightest light and put it about 45 degrees off center from you so it's running on one side of your face. The other side of your face will be lit probably by just ambient room light.

კომენტარი.

რეზიუმე

• შეუძლებელია ერთმა ადამიანმა ყველაფერი იცოდეს (რეალური ცოდნა რასაც ქვია და არა მჯერაში რაც გვეშლება). ამიტომ ნდობა გარდაუვალია, ამას ყველა მივმართავთ ვაცნობიერებთ ამას თუ არა. ეს მეცნიერებსაც ეხება (რაც არ უნდა გენიოსი იყოს) იმიტომ, რომ ცალკე აღებულ მეცნიერს მხოლოდ კონკრეტულ დარგში აქვს ცოდნა. სხვა დარგების მტკიცებებს ნდობით იღებს.

• მეცნიერის პროფესიის ნაწილია რომ ეჭვის თვალით უყურებდეს ახალ მტკიცებებს; სკეპქტიკური იყოს. ამიტომ, მეცნიერებაში რაღაც საკითხზე თუ არის კონსესუსი რომ ასე, ესე იგი ამ აზრმა გაიარა უამრავი შემოწმება და გადამოწმება დარგის მცოდნე არა ერთი მეცნიერის მიერ.

• მეცნიერების ნდობა, თვისობრივად არის ავტორიტეტის ნდობა, რაც ლოგიკური ცდომილებაა (Ad hominem). თუმცა, თან არ არის. მაგალითად, მანქანას ყველა ჩვეულებრივად ვიყენებთ. არ ვუფიქრდებით მის უსაფრთხოებაზე. არ ვფიქრობთ, მაგალითად — ძრავი არ აფეთქდეს. სხვა სიტყვით, ვენდობით რომ უსაფრხოა. თუმცა, ვენდობით არა ერთ კოკრეტულ ადამიანს, არამედ ვენდობით ათასობით დამიანის შრომას. მათ შორის მეცნიერულ შრომას და მეცნიერული შრომის ფარგლებში ერთმანეთის ვარაუდების შემოწმებას — დამოწმებას, ან უარყოფას.

წესის დამტკიცების ბრძანება, 2011 წელი. 👉 სანახავია.

ეს წესი აღარ არის ძალაში, 2015 წლიდან (ბრძანება).

2011 წლიდან ინგლისური სავალდებულო გახდა 1-ლი კლასიდან.

00:37 He [Chomsky] suggested that there are grammatical rules that apply to all languages, and that the rules are innate— the human brain is hardwired to process language according to these rules.

I think it was in this video (How did the First Language Begin? The Mystery of the Pirahã) that this grammar aint that universal. And that there is more like a ... can't remember the alternative.

00:31 The familiar grammatical structure of an unfamiliar sentence points us toward its meaning.

• რაღაცის ღირებულება განისზაღვრება, მისი მნიშვნელობით ჩვენთვის;
• ის რაც მნიშვნელოვანი ჩვენთვის იცვლება სიტუაციის მიხედვით;
• როცა ორ რაღაცას შორის არჩვენას გაკეთებთ, უნდა გავიაზროთ რაზე ვიძახით უარს ერთი, ან მეორე ვარიანტის არ შერჩევით;
• რაღაცეების ღირებულება, როგორც წესი, კლებულობს რაც მეტი გვაქვს ის.

Ask questions and how they got to the answer.